Ayağındaki pranga: Mükemmelliyetçilik

Her şey tam ve yerinde olsun. Kusursuz bir şey ortaya koymayalım. Ya tam yaparım ya da hiç... Bu sözler ve benzer düşünce kalıpları size bir şeyler hatırlatıyor mu? Peki en son ne zaman tam yapamayacağına inandığın için başlaman gereken bir şeyi erteledin? Gerçekten kusursuz mükemmel bir çaba içerisindeyken bunu yaşam alanının tamamında gözlemleyebiliyor musun? Senden bağımsız olarak gelişen olaylardaki (!)kusurlar seni rahatsız etmiyor mu? Tabi ki ediyor dediğini duyar gibiyim.

Şimdi biraz farkındalık kazanalım:

Her şeyin tam ve kusursuz olması inancıyla ne kadar iç içe olup olmadığını görmeni istiyorum. Herhangi bir konu veya durum üzerinde göstermiş olduğun bu tutum ne kadar süre ayırmanı gerektiriyor? Fazlaca zamanını aldığını düşünüyor musun? Normal şartlarda 15dk ayıracağın bir süre mükemmelliyetçilik ile ne kadar daha zaman kullanmanı gerektiriyor? Eğer cevabın çok daha fazla ise, zamanı verimli kullanmak konusunda ne düşünüyorsun? İşte tam da bu noktada ipler elimizden kaçıyor değil mi?

Tam ve kusursuz anlayışıyla ilerlediğin bir konu düşün. Üzerinde yarattığın titizlik normal koşullardan biraz daha fazla olacaktır. Çünkü hata yapmamalısın. Peki tam da bu esnada hata yapmamaya güdülenmiş bir zihinle defalarca hata yapabildiğini görmek sana nasıl hissettiriyor? Elbette kötü. Çok haklısın çünkü yoğun titizlik gösterdiğimiz bir durumun elimize yüzümüze bulaştırmak istemeyiz. Tam da bu noktada şunu hatırlamanı istiyorum. Hata yapmamaya odaklanmanın sana daha fazla kusurlu veya büyük zaman alan bir sonuç getirdiğini fark edebiliyor musun.

Tam titizlik ve muazzam bir çaba ile stres seviyeni minimumda tutabiliyor ve rahat konforlu bir yaşam sürebiliyor musun?

Her ikisi çok da aynı anda mümkün olmuyor öyle değil mi?

Tüm bu gözlemle başka bir bakış açısı ile bakmayı seçtiğimizde hayaımızda, illişkilerimizde, işimizde mükemmelliyetçi davrandığımız ve tamamen bunu savunduğumuz noktalarda diğer tarafın biraz daha eksik, halimizin biraz daha yorgun, stres seviyemizin biraz daha yüksek ve belki de yaşam boyu sürdürerek sağlığımıza katkı sağlayabileceğimiz o spora devam edilemeyeceği algısı ile hiç başlanmamış olabiliyor. Ve görüyoruz ki hiçbir şeyin ve her şeyin aynı anda mükemmel olması mümkün değil.

Peki ne yapmalıyım?

adım mükemmelliyetçi bir anlayışla yaşama bakıyorsanız ve bu durum yaşam alanlarınıza yansıyorsa bu durumu kabul etmek. Kabul etmediğimiz herhangi bir şeyi değiştirmemiz mümkün olmayacaktır.
adım hangi alanlarda mükemmelliyetçi olduğunuzu tespit etmek.
adım bu alanlardaki düşünce ve davranışlarınızı gözden geçirmek ve buna dair cümlelerinizi görmeyi seçmek. Ve hatta bir kağıda bunları yazmanız daha etkili bir çözüme doğru ilerlemenizi sağlamak. Örneğin, Düşünce: hata yaparsam her şeyi mahvederim ve insanlar benim ne kadar da beceriksiz biri olduğumu ve bir şeyleri hak etmediğimi düşünür. Davranış: Bunun için sürekli olarak gözden geçiriyor, baştan alıyor, tekrara tekrar kontrol ediyor ve çok fazla zaman harcıyorum. Hisler: Yetersiz, yorgun ve mutsuz hissediyorum.
Tüm bu tespitler ardından bu düşünce ve davranışlarınızın hayatınıza kattıklarını ve neleri kaybettirdiğinin bir raporunu çıkartmak olacaktır. Sizler de düşünce, davranış ve eylem sonucu hislerinizi açıkça ifade edecek şekilde yazmalı ve üçüncü bir gözden mevcut sonuca göz gezdirmelisiniz.

Dikkat: Tüm bu aşamalarda kendini yargılamak, eleştirmekten uzak davranmak son derece önemli olacaktır. Kendimize anlayış ve nezaketle yaklaşarak sakin bir tavır içerisinde etkili gözlemimiz sonucu varacağımız en önemli nokta şudur:

Şimdi yeniden değerlendirdiğimde; nasıl farklı bir bakış açısı geliştirebilirim? Önceliklerim neler? Ve gerçekçi olarak ne kadar süreye ihtiyacım var? Belki kendime daha gerçekçi hedefler koymak hayatımı kolaylaştırabilir. Belirsiz hedefler yerine daha spesifik hedefler tercih etmek motivasyonumu haekete geçirebilir. Artık mükemmelliyetçi davranmayacağım yerine, bugün bu çalışmayı 2 defadan fazla kontrol etmeyeceğim, bu işe yalnızca 1 saatimi ayıracağım. gibi net hedefler sizi hem başarıya hem de rahat bir zihin yapısına geçiş yapmak da yardımcı olabilir. Ve tüm bunlardan önce özdeğerinizi desteklemek, kendinize şefkatli ve sevecen yaklaşmak bu kapıyı açmakta önemli bir rol oynayabilir.